Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӑн Культура ҫуртӗнче Аслӑ Ҫӗнтерӗве 70 ҫул ҫитнине, Литературӑпа Константин Иванов ҫулталӑкне, вырӑс тата чӑваш ҫыравҫисемпе поэчӗсене юбилейӗсене халалланӑ чаплӑ гала-концерт иртрӗ. Ял тӑрӑхӗсен йӑлана кӗнӗ смотр-отчечӗсем вӑхӑтӗнче пултарулӑх ушкӑнӗсен чи лайӑх номерӗсене суйласа илнӗ, шӑпах ҫавсене курма халӑх йышлӑ пухӑннӑ та. Районти чи лайӑх хор, ташӑ, фольклор коллективӗсем хутшӑнчӗҫ гала-концерта. Пӗччен е иккӗн юрлакансем те, кулӑшла сценкӑсем кӑтартакансем те, сӑвӑ калакансем те пулчӗҫ. Вӗсене залта ларакансем тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑнчӗҫ.
Чи малтанах ачасен пултарулӑхӗ пирки каласа хӑварас килет. Ҫитӗнекен ӑру сцена ҫине тухни пурин кӑмӑлне те каять, ку хутӗнче те ачасен хорӗ шӑрантарнӑ юрӑсемпе, илемлӗ ташӑсемпе куракан кӑмӑллӑ юлчӗ. Штанаш, Пантьӑк, Хӗрлӗ Чутай, Кив Атикасси ял тӑрӑхӗсенчи фольклор ушкӑнӗсем чӑваш ташши-юррисемпе савӑнтарчӗҫ.
Штанашсен Константин Ивановӑн «Нарспи» поэмипе ҫыхӑнтарса лартса панӑ ӗлӗкхи чӑваш туйӗ, ташӑ-юрӑ композицийӗ куракансен кӑмӑлне кайрӗ.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн культурологи уйрӑмӗн студенчӗсем Константин Иванов ячӗллӗ музейра вилӗмсӗр «Нарспи» поэма сыпӑкӗсене темиҫе чӗлхепе чуна тивмелле вуланӑ. Ку ӑсталӑха вӗсене чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов вӗрентнӗ. Вӑл факультетра чылайранпа студентсене театр ӑсталӑхне алла илме пулӑшать.
«Поэзи сехетӗнче аслӑ вӗренӳ заведенийӗсен вӗрентекенӗсем, шкул ачисем тата, паллах, литературӑна юратакансем пулчӗҫ», — хыпарлать Чӑваш наци конгресӗн пресс-служби.
Студентсемпе пӗрле тӗлпулура ЧПУ профессорӗсем Виталий Родионов, Юрий Артемьев тата ыттисем те тухса калаҫнӑ. К.В. Иванов музейӗн ертӳҫи Ирина Оленкина пурне те тав тунӑ, малашне те унта килсе ҫӳреме, Литература тата вилӗмсӗр поэтӑмӑр Ҫулӗнчи пуян программӑпа паллашма чӗнсе каланӑ.
Ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Элӗкри клубра «Нарспи» спектаклӗн премьери пулӗ. Ӑна И.В.Афанасьев режиссер ертсе пыракан халӑх театрӗ сцена ҫине каларӗ, Раҫҫейри Литература тата Чӑваш Енри Константин Иванов ҫулталӑкӗсене халаллӗ.
Халӑх театрӗ классика спектакльне хапӑл тусах хатӗрленнӗ. Постановка халӑха килӗштӗр тесе пултарулӑх ушкӑнӗ унта ҫӗнӗ сӗм кӗртме тӑрӑшнӑ. Унта вӗсем хальхи технологисемпе усӑ курӗҫ. Тумӗсем вара пачах тепӗр май: ӗлӗкхи пурнӑҫа ҫывӑх пулӗҫ.
Малтанах ку постановкӑна сцена ҫине кӑларма хатӗрленнӗ чухне пултарулӑх ушкӑнӗ шикленнӗ те. Ара, Константин Иванова чӗлхине, чӑвашсен йӑли-йӗркине пӗлни ҫителӗксӗр-ҫке. «Нарспи» лайӑх «пиҫсе» тухтӑр тесен чӑваш культурин кашни пӗрчине пӗлмелле вӗт.
Анчах халӑх театрӗ ку ӗҫе пуҫӑннӑшӑн пӗрре те ӳкӗнмест. Ку — кӑсӑклӑ та усӑллӑ.
Спектакле Элӗкри клубра каҫхи 7 сехетре кӑтартӗҫ.
Кӑҫал Чаваш Енре Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май тӗрлӗ мероприяти иртет. Чӑвашсен паллӑ поэтне Константин Васильевича хисеплесе республикӑн кашни кӗтесӗнче унӑн сӑввисем янӑраҫҫӗ.
Чӑваш Енри район хулара кӑна мар, тӗнче тетелӗнче те Константин Иванов сӑввисем янӑрама пуҫлӗҫ. Мӗнле майпа?
К.В.Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче тӗнче тетелӗнчи #1день1стихИванова проект старт илнӗ. Ҫапла майпа К.В.Иванов ячӗллӗ Литература музейӗн халӑх тетелӗнчи официаллӑ страницинче чӑвашсен паллӑ поэчӗн сӑввисем пичетленӗҫ.
Проектпа килӗшӳллӗн ҫынсем унта Константин Ивановӑн анлӑ сарӑлнӑ сӑввисемпе те, халӑх ытлах пӗлменнисемпе те паллашма пултарӗҫ. Сӑвӑсене #1день1стихИванова хэштегпа тупма пулать.
Литература музейӗ проекта хутшӑнма, vk.com/litmusey страницӑра унӑн сӑввисене вулама чӗнет.
Ачасене чӑваш чӗлхипе тата литературипе, тӑван ен культурипе кӑсӑклантарас, чи маттуррисене тупса палӑртас тӗллевпе Тӑвай районӗнче наци культурин «Туслӑх ҫулӑмӗ» район фестивалӗ иртнӗ. Ӑна Чӑваш Енри Константин Иванов ҫулталӑкне халалланӑ.
Фестивальпе килӗшӳллӗн икӗ конкурс иртнӗ: «Шевле» ӳнер конкурсӗ тата «Ҫӑлтӑрчӑк» конкурс вӑйӑ.
«Шевле» конкурсра 6-9-мӗш классенче вӗренекенсем чӑваш литературинчи хайлав валли картина ӳкернӗ. Пӗтӗмлетӳпе килӗшуллӗн, Тӑрмӑш шкулӗнчи Валерия Андрианова ҫӗнтернӗ.
«Ҫӑлтӑрчӑк» вӑйӑ конкурс тӑватӑ станципе иртнӗ. Ачасем хӑйсем ваттисен сӑмахӗсене, чӑваш прозипе поэзийӗн классикӗсен каларӑшӗсене мӗнле пӗлнине тӗрӗсленӗ. Ҫавӑн пекех вӗсем классиксен хайлавӗсене, хӑйсен сӑввисене вуланӑ, ташланӑ, юрланӑ.
Ҫапла майпа «Туслӑх ҫулӑмӗ» фестивальте Тӑрмӑш шкулӗнчи Наталья Андреева ҫӗнтернӗ.
Пирӗн ҫӗршывра паллӑ ҫыравҫӑсем, хайлавсенчи сӑнарсем нумай. Паллах, вӗсене халалланӑ палӑксем те самай. Нумаях пулмасть паллӑ вырӑнсене палӑртмашкӑн конкурс старт илнӗ. Вӗсем ҫӗршыв картти ҫинче пулмалла.
Кирек кам та — ӳсӗмне, ӑҫта пурӑннине пӑхмасӑр — конкурса хутшӑнма пултарать. Константин Иванов ячӗллӗ вулавӑш проект шутласа кӑларса «Литература йӗрӗ» конкурса хутшӑнӗ.
Вулавӑш Эгер бульварӗпе 9-мӗш пилӗкҫуллӑх проспект хӗресленнӗ вырӑнти хурӑнлӑхра, К.Иванов ячӗллӗ вулавӑша хирӗҫ, литература сакне вырнаҫтарма сӗнет. Икӗ енчен Нарспипе Сетнер кӳлеписене лартасшӑн.
Кунтах, сака хирӗҫ, К.Ивановӑн астӑвӑм чулне тата унӑн вилӗмсӗр поэмине кӗнеке пек туса вырнаҫтарасшӑн.
Кӗҫех 9-мӗш пилӗкҫуллӑх проспектӗнчи 19/37 ҫуртӑн стенине Константин Иванов барельефӗ тата унӑн «Поэзисӗр манӑн пурнӑҫ ҫук» тесе ҫырни илемлетмелле. Ӑна чӑвашла тата вырӑсла ӗҫлӗҫ.
Конкурс ҫӗнтерӳҫисене тӗнче тетелӗнчи ҫынсем сасӑлавпа палӑртӗҫ. Финала тухнисене юпа уйӑхӗнче чыслӗҫ.
Кӑҫал Чӑваш Енре Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май кашни район-хулара кунпа ҫыхӑннӑ мероприятисем иртеҫҫӗ, «Нарспи» поэмӑна аслисем те, ачасем те вуласа тепӗр хут аса илеҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Канаш районӗнчи Ҫӗнӗ Шелттем ялӗнчи вулавӑшра Константин Иванова халалласа тӗрлӗ мероприятисем йӗркеленӗ. Нумаях пулмасть унта «К.В.Ивановӑн «Нарспи» поэмине вулатпӑр» ятпа вулав сехечӗ иртнӗ. Унта 2-3-мӗфш классенче вӗренекенсем хутшӑннӑ.
«Нарспи» поэмӑна вуланӑҫемӗн Нарспи сӑнарӗ ачасене тыткӑнланӑ. Чи малтанах — илемӗпе, хӑйнееверлӗхӗпе.
Ачасем хальхи пурнӑҫра Нарспипе Сетнерӗн шӑпи мӗнлерех пулни пирки те шухӑшланӑ. Вӗсем ытти сӑнарсем пирки те шухӑшӗсене пӗлтернӗ.
Вулав сехечӗ хыҫҫӑн ачасем «2015 ҫул — К.В.Иванов ҫулталӑкӗ» куравпа паллашнӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа, Раҫҫейре Литература ҫулне, Чӑваш Республикинче Константин Васильевич Иванов ҫулталӑкне халалласа «Ҫуралнӑ ҫӗршывшӑн чӗремӗр юрлать» смотр-отчет пырать. Черетлӗ концерт-уяв Штанашра иртрӗ. Штанашри Культура ҫурчӗ ҫумӗнчи юрӑ-ташӑ ӑстисем пухӑннисене хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ.
Штанашри халӑх артистсене яланах хавас, концерт курма таврари ялсенчи ҫынсем те ятарласа килнӗ. Вӗсене валак умӗнче тӑракан Сетнерпе Нарспи сӑнарӗсем кӗтсе илчӗҫ. Залӑн сылтӑм енче ҫӗрпӳрт, кунта вӑрҫа хутшӑннӑ фронтовиксен сӑнӗсем, вӗсен мӑнукӗн мӑнукӗсен вӑрҫӑ темипе ӑсталанӑ самолет-танк-корабль макечӗсем. Кӗнеке тусӗсем «Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул» тата «К.В. Иванов ҫулталӑкӗ» кӗнекесен куравӗпе паллашма пултарчӗҫ, кунтах вырӑнти ҫыравҫӑн кӗнекисем. Хӑнасем вырӑнти алӑстисен ӗҫӗсемпе паллашма пултарчӗҫ. Диана Майорова ӳкерме юратать, вӑл хӑй юратнӑ кӗнекери геройсене сӑнарланӑ. Вера Мажукова, Раиса Сидорова, Елизавета Никитина, Зоя Прокопьева, Светлана Ефремова тата Вера Парикова алӗҫ ӑстисем — вӗсен ӗҫӗсем тӗлӗнмеллипех тӗлӗнтереҫҫӗ.
Чӑваш Енре «Константин Иванова вулатпӑр!» пӗтӗм тӗнчери акци иртет. Унта хутшӑнакансем чӑвашсен паллӑ поэчӗн хайлавӗсене сасӑпа вулӗҫ.
Ӗнер, пушӑн 31-мӗшӗнче, Чӑваш Республикинче Раҫҫейри ҫулталӑкне тата Чӑвашри Константин Иванов ҫулталӑкне халалласа ҫу уйӑхӗнче пӗтӗм тӗнчери акци пуласси паллӑ пулнӑ.
Акцие халӑха чӑваш поэчӗн культура еткерлӗхӗпе ҫывӑхлатас тӗллевпе ирттереҫҫӗ. Унпа килӗшӳллӗн ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 11 сехетре пурте пӗрле Константин Ивановӑн хайлавӗсене сасӑпа вулӗҫ. Унта общество организацийӗсене, пултарулӑх пӗрлешӗвӗсене, массӑллӑ информаци хатӗрӗсене, ҫынсене хутшӑнма чӗнеҫҫӗ.
Акцие хутшӑнас текенсен www.mayak.cheb.ru/read_k_ivanov.asp сайтра регистрациленмелле. Кашнинех дипломсемпе, тав ҫырӑвӗсемпе чыслӗҫ.
| ПУШ | 31 |
Чӑваш чӗлхине тата культурине аталантарас, Чутай тӑрӑхӗнчи ҫамрӑкӗсен пултаруллӑхне ӳстерес тата пуянлатас тӗллевпе, пушӑн 30-мӗшӗнче районти культура керменӗнче «Чутай Нарспийӗ» конкурс иртрӗ. Ӑмӑртӑва К.В. Иванов ҫулне халаланӑ. Ку конкурса Чутайри Чӑваш наци конгресӗн уйрӑмӗ йӗркелерӗ.
Паллах, Хӗрлӗ Чутай районӗ пултаруллӑ хӗрсемпе пуян, анчах та пурте сцена ҫине тухса хӑйӗн матурлӑхӗпе сатурлӑхне кӑтартма хӑюллӑх ҫитереймест. Ҫапах та маттурисем тупӑнчӗҫ. Ҫак каҫ конкурса пилӗк чиперкке хутшӑнчӗ. Кашни хӑйне евӗрлӗ пултарулӑ, хастар та матур пулнине кӑтартрӗ. «Чутай Нарспи» конкурсра пурӗ тӑватӑ енӗпе ӑмӑртрӗҫ: «Хӑйӗнпе паллаштарни», «Пултарулӑх конкурсӗ», «Ӑслӑлӑх конкурсӗ», «Чӑваш апатне хатӗрлесси».
Конкурса пӗтӗмлетнӗ чухне тӳресем уйрӑмах тӑван чӗлхене лайӑх пӗлнине, чӑваш тумне ятуллӑ тӑхӑннине, сцена ҫинче хӑйне тытма пӗлнине шута илчӗҫ. «Нарсписене» хаклама Чӑваш наци конгресӗн президенчӗн пӗрремӗш ҫумӗ Валерий Клементьев, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Степановпа унӑн ҫумӗсем Алина Ярабаева, Александр Самсонов, ЧНКан Чутайри уйрӑмӗн ертӳҫи Юлия Мареева хутшӑнчӗҫ.
+12.5 °C